ઓક્ટોબર 3, 2023 ના રોજ, ન્યૂઝક્લિકના સ્થાપક પ્રબીર પુરકાયસ્થની ગેરકાનૂની પ્રવૃત્તિઓ (નિવારણ) અધિનિયમ (UAPA) હેઠળ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી, જે આતંકવાદ વિરોધી કાયદો છે. ચીન તરફી પ્રચાર ફેલાવવા માટે ભંડોળ મેળવવાના આરોપોના સંબંધમાં દિલ્હી પોલીસે ન્યૂઝક્લિકની ઓફિસો અને તેના પત્રકારોના ઘરો પર દરોડા પાડ્યા પછી ધરપકડ કરવામાં આવી હતી.
UAPA એ એક વિવાદાસ્પદ કાયદો છે જેનો ઉપયોગ ભારત સરકાર દ્વારા અસંમતિ અને આલોચનાત્મક પત્રકારત્વ પર કાર્યવાહી કરવા માટે કરવામાં આવે છે. તે જામીનપાત્ર ગુનો છે, પરંતુ પોલીસ શંકાસ્પદને છ મહિના સુધી કોઈ આરોપ વિના અટકાયતમાં રાખી શકે છે.
પુરકાયસ્થ એક જાણીતા પત્રકાર અને લેખક છે જેઓ ભારત સરકારની નીતિઓની ટીકા કરતા રહ્યા છે. તેઓ લઘુમતીઓ અને હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા જૂથોના અધિકારોના અવાજના સમર્થક પણ છે.
પૂરકાયસ્થની ધરપકડની સમગ્ર ભારતમાં પત્રકારો અને નાગરિક સમાજના જૂથો દ્વારા નિંદા કરવામાં આવી છે. તેઓએ તેને પ્રેસની સ્વતંત્રતા પર કડાકો અને ટીકાત્મક અવાજોને શાંત કરવાનો પ્રયાસ ગણાવ્યો છે.
યુએપીએ શું છે?
UAPA એ એક કાયદો છે જે આતંકવાદ અને અલગતાવાદ સાથે સંકળાયેલી ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓને રોકવા માટે 1967માં ઘડવામાં આવ્યો હતો. કાયદો પોલીસને શંકાસ્પદ લોકોની ધરપકડ કરવા અને અટકાયત કરવા અને મિલકતની શોધ અને જપ્ત કરવાની વ્યાપક સત્તાઓ આપે છે.
UAPA ની આકરી ટીકા કરવામાં આવી છે અને તેનો ઉપયોગ સરકારી ટીકાકારો અને માનવાધિકાર રક્ષકોને નિશાન બનાવવા માટે કરવામાં આવ્યો છે. તાજેતરના વર્ષોમાં, કાયદાનો ઉપયોગ પત્રકારો, કાર્યકરો અને શિક્ષણવિદોની ધરપકડ કરવા માટે કરવામાં આવે છે.
પુરકાયસ્થ સામે શું આરોપો છે?
દિલ્હી પોલીસે પુરકાયસ્થ પર ચીન સાથે કથિત લિંક ધરાવતી સંસ્થાઓ પાસેથી ભંડોળ મેળવવાનો અને તે ભંડોળનો ઉપયોગ ન્યૂઝક્લિક પર ચીન તરફી પ્રચાર ફેલાવવા માટે કરવાનો આરોપ મૂક્યો છે.
પોલીસે પુરકાયસ્થ પર હિંસા ભડકાવવા અને ભારતમાં વિવિધ જૂથો વચ્ચે વિસંગતતાને પ્રોત્સાહન આપવાનો પણ આરોપ મૂક્યો છે.
ન્યૂઝક્લિકે શું કહ્યું?
ન્યૂઝક્લિકે તેની સામેના તમામ આરોપોને નકારી કાઢ્યા છે અને પુરકાયસ્થની ધરપકડને "વિચ-હન્ટ" ગણાવી છે.
ન્યૂઝ પોર્ટલે કહ્યું છે કે તે સ્વતંત્ર અને નિર્ભય પત્રકારત્વ માટે પ્રતિબદ્ધ છે અને તેને શાંત કરવાના સરકારના પ્રયાસોથી તે ડરશે નહીં.
ભારતમાં પ્રેસ સ્વતંત્રતા માટે આનો અર્થ શું છે?
પુરકાયસ્થની ધરપકડ ભારતમાં પ્રેસની સ્વતંત્રતા માટે ચિંતાજનક સંકેત છે. UAPA એક શક્તિશાળી કાયદો છે જેનો ઉપયોગ ટીકાત્મક અવાજોને શાંત કરવા અને પત્રકારોને ડરાવવા માટે થઈ શકે છે.
પુરકાયસ્થની ધરપકડ પણ એવા સમયે કરવામાં આવી છે જ્યારે ભારત સરકાર તેના માનવાધિકાર રેકોર્ડ માટે વધતી તપાસનો સામનો કરી રહી છે. તાજેતરના વર્ષોમાં, ભારતમાં અસંમતિ અને આલોચનાત્મક પત્રકારત્વ પર કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે.
ક્રિકેટ પર અસર
ક્રિકેટ એ ભારતમાં લોકપ્રિય રમત છે અને ન્યૂઝક્લિક એ જાણીતું ન્યૂઝ પોર્ટલ છે. પુરકાયસ્થની ધરપકડથી ભારતમાં ક્રિકેટ જર્નાલિઝમ પર ઠંડીની અસર પડી શકે છે.
ધરપકડ અથવા હેરાન થવાના ડરથી પત્રકારો ભારતીય ક્રિકેટ ટીમ અથવા બોર્ડ ઓફ કંટ્રોલ ફોર ક્રિકેટ ઇન ઇન્ડિયા (BCCI) વિશે ટીકાત્મક લખવામાં અચકાતા હોય છે.
પુરકાયસ્થની ધરપકડથી ક્રિકેટ જર્નાલિઝમમાં અવાજની વિવિધતામાં પણ ઘટાડો થઈ શકે છે. પુરકાયસ્થ બીસીસીઆઈના જાણીતા ટીકાકાર છે અને તેમની ધરપકડ અન્ય પત્રકારોને સંદેશ મોકલી શકે છે કે તેઓએ બોર્ડની ટીકા કરવાનું ટાળવું જોઈએ.
નિષ્કર્ષ
પુરકાયસ્થની ધરપકડ ભારતમાં પ્રેસની સ્વતંત્રતા માટે ગંભીર ફટકો છે. UAPA એક શક્તિશાળી કાયદો છે જેનો ઉપયોગ ટીકાત્મક અવાજોને શાંત કરવા અને પત્રકારોને ડરાવવા માટે થઈ શકે છે.
પુરકાયસ્થની ધરપકડ પણ એવા સમયે કરવામાં આવી છે જ્યારે ભારત સરકાર તેના માનવાધિકાર રેકોર્ડ માટે વધતી તપાસનો સામનો કરી રહી છે. તાજેતરના વર્ષોમાં, ભારતમાં અસંમતિ અને આલોચનાત્મક પત્રકારત્વ પર કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે.
પુરકાયસ્થની ધરપકડથી ભારતમાં ક્રિકેટ જર્નાલિઝમ પર ઠંડીની અસર પડી શકે છે. ધરપકડ અથવા હેરાન થવાના ડરથી પત્રકારો ભારતીય ક્રિકેટ ટીમ અથવા બીસીસીઆઈ વિશે વિવેચનાત્મક લખવામાં અચકાતા હશે.
પુરકાયસ્થની ધરપકડથી ક્રિકેટ જર્નાલિઝમમાં અવાજની વિવિધતામાં પણ ઘટાડો થઈ શકે છે. પુરકાયસ્થ બીસીસીઆઈના જાણીતા ટીકાકાર છે અને તેમની ધરપકડ અન્ય પત્રકારોને સંદેશ મોકલી શકે છે કે તેઓએ બોર્ડની ટીકા કરવાનું ટાળવું જોઈએ.
ક્રિકેટ ચાહકો માટે વધારાની માહિતી
* પુરકાયસ્થ બીસીસીઆઈની નીતિઓના જાણીતા ટીકાકાર છે અને તેઓ ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના બોર્ડના સંચાલનની ટીકા કરતા રહ્યા છે.
* પુરકાયસ્થ બીસીસીઆઈના નાણાકીય વ્યવસ્થાપનની પણ ટીકા કરતા રહ્યા છે અને તેમણે બોર્ડની નાણાકીય બાબતોમાં વધુ પારદર્શિતા લાવવાની હાકલ કરી છે.
* પૂરકાયસ્થની ધરપકડ એ ભારતના ક્રિકેટ ચાહકો માટે ચિંતાજનક સંકેત છે. ધરપકડથી BCCI અને ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના ક્રિટિકલ કવરેજની માત્રામાં ઘટાડો થઈ શકે છે.
ક્રિકેટ ચાહકો ભારતમાં પ્રેસની સ્વતંત્રતાને કેવી રીતે સમર્થન આપી શકે?
ક્રિકેટના ચાહકો ભારતમાં પ્રેસની સ્વતંત્રતાને સમર્થન આપી શકે છે:
* ભારતમાં પુરકાયસ્થ અને અન્ય પત્રકારોની ધરપકડ અંગે માહિતગાર રહેવું.
* પુરકાયસ્થની ધરપકડ અંગેની માહિતી શેર કરવી
