तत्देव निर्मितं देशं हिन्दुस्थानं प्रचक्षते।।
હિમાલયથી શરૂ કરીને, સમુદ્ર સુધી બનેલી જમીનને હિન્દુસ્તાન કહેવામાં આવે છે, મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતીની ભૂમિ, લાહોરમાં રહીને, ડો.રહિમ ખાનની કોઠીમાં રહી. આ તો સ્વામીજીએ કહ્યું કે હિન્દુ એ ભૌગોલિક શબ્દ છે.
હિન્દુ શબ્દની ભૌગોલિક અર્થઘટન નીચે મુજબ છે. હિમાલય અને સમુદ્રને સંસ્કૃતિમાં 'ઈંદુ' કહેવામાં આવે છે, હિમાલયથી સમુદ્ર સુધી, આ ભૂમિને હિન્દુસ્તાન એટલે કે હિન્દુ ભૂગોળ કહેવામાં આવે છે.
અહીં યાદ રાખવું જરૂરી છે કે ઉપરોક્ત શ્લોકો અથવા પુસ્તકોની રચના મુસ્લિમ અને બ્રિટીશ શાસન વચ્ચેની છે, કોઈ પ્રાચીન .ઋષિ મુનિ દ્વારા બનાવવામાં આવી નથી. ઉદાહરણ તરીકે, મોગલ કાળ દરમિયાન અકબરને ખુશ કરવા માટે, પંડિતોએ અલ્લોપનિષદ નામનું એક પુસ્તક બનાવ્યું હતું.