ત્યાં ટ્રરથી મ'ગલ શખ્ઢ આવતે ! શતાબ્ટિઓના ચિરશાંત ઘુમ્મટ ગજાવતો ચેતનમ'ત્ર આવતે !
પ્રકાશના ધોધ અસેોાઘ ઝીલવી ધપે ધરા નિત્યપ્રવાસપ'થે; ઝુમી રહી પાછળ અ'ધકારની તૂઢી પડે ભેખડ અધર અ'ગે. વિરાટ ખોલી નિજ તેજઆંખ કુલ્યાણુના મ ગલપ'થ દાખવે; : એ તેજ પીને નિજ સ્ણિ ખીલતી જનેતી ઘડી, એ વષધતી ઉમ'ગે. અ'ગે લગાવ્યા હિમલેપ શીળા, જ્વાલાસુ'ખી કિ'તુ ઉરે ન્વલ'ત ! મૈયા તણે અતર શું હરે પીડા ? કે સ્છિચિ'તા ઉરમાં અન'ત? વિશ્રામ કાજે વિરમે નહોં જરા અકથ્ય દુઃખે અકળાય હૈડે ! ઉ્ચ્ધાસથી વાદળગેોટ ઊડે, ને ડ્ર ફેલે જલનીલ અ'ચળા !ભસે ભસે દુઃખતપી વસુંધરા ! ડમા ભરે તેજપથે અધીરાં ! એ તેય પૂરા ન થયા પ્રકાશ! અ'ધારમાં આથડી ભૂતસ્ષિ ! આ શફક્તરગી પશુપ'ખી પ્રાણી પુકારતાં સૌ નખદ'તનાશ. ને લોહી પીને ઊછરેલ ઘેલી આ લાડીલી માનવતા પરાની ઇતિડાસની ભૂલભુલામણીઓ રચે, અને કે' જગવે લડાઈએ।. ભોળી સ્વહસ્તે નિજ અંગ ચીરે ને ભી'જતી આત્મ તણાં રુધિરે.
જ્યાં કરે ચોાદિશ ફે।ટિકલેશ ! શમે નએ આગ અખબૂઝ લેશ ! ઝો સિ'ચતા જીવનવારિ સ'ત તોચે રહુ પાવક એ ધગ'ત ! ચેગામ દેવી પયગ'બરો વદ્યા, શમી ન એ ભીષણુ વિશ્ચવેદના ! ત્યાં ટૂરથી મ'ગલ શખ્દ આવતે ! યુંગા તણી ઈક પડી કતાર આવે ધ્વનિ એહની આરપાર :“તું પાષ સાથે નવ પાપી મારતે !”
એ મ"ત્ર ઝીલ્યો જગને કિનારે ઊભેલ ચેોગીષુરુષે અનેકે; આરણ્યકોએ, ત્કષિમ'ડલેોએ; સુણેલ ખુદ્ધે, ઈરુએ, મહાવીરે. ન તેય નિદ્રાજડે લેક જાગ્યાં ડૂુઓ ગચેો! મ“ત્ર અન'તતામાં !
એ આજ પાછે ધ્વનિ સપણ ગાજતે આ યુદ્ધથાડ્યા જગને “કિનારે. ગાંધી તણે કાન પડયો, ઉરે સર્ચે, ને ત્યાં થકી વિશ્વ વિશાળ વિસ્વર્ચે[-
યુગાયુગોની તપસાધના ફળી ! જરી મહા અ'તરવેદના શમી !! માસે માસે, અભિનવ ઢાસે, ઊગે ખીજડંલા; ચુગે યુગે પયગ'બર નનગે ભાંગે જ્ગશુખલા.