(૧૫) પિતૃતર્પણ ૧ બાર બાર ગયાં વર્ષો રાત્રિઓ પડતાં સૂની, બાર બાર વહ્યાં વર્ષો વાદળી વરસી ભીની: બાર વર્ષો થયાં, તાત ! મૃત્યુના પડદા નમ્યે; હજી યે ચક્ષુમાં ત્હો યે પ્રવેશો પૂર્વના રમે.
(૧૪) સૌરાષ્ટ્રનો સાધુ સૌ રાષ્ટ્રીઓ ! સહુ સુણજો, સોરઠ સાધુસૂનો થતો જાય છે. ને એ સાધુ યે ગયો સાન્ત તજી અક્ષારમાં. એ ગયો અવનિમાંથી ઉપર, ને ચાલ્યે જ જાય છે એમની એમ જગતની આ ઘટમાળ
(૧૩) ગુરુદેવ ગુરુદેવ ! નમોનમ: ગુરુ ! ત્ય્હાં સુણાશે આ શબ્દ ? જ્ય્હાં વિચરો છો જ્યોતિરૂપે, ત્ય્હાં મૃત્યુલોકાના બોલ પહોંચે છે ? શીખવ્યું છે આપે જ, ને સ્મરૂં છું, કે માનવ વાણીનો પડઘો
(૧૨) બ્રહ્મદીક્ષા એ જ માર્ગ, બન્ધુ ! એ જ માર્ગ: નેત્રકમળ મીંચી વિચરો છો, પણ એ જ પ્રભુનો રાજમાર્ગ. ગંભીર કોલાહલ ભર્યું એ બજાર અત્ય્હારે શૂન્ય-સ્તબ્ધ-મૂર્છિત જેવું છે, શ્રીપુરના ના
(૧૧) શ્રાવણી અમાસ એક વેળા રાત્રિ પડતી હતી, અને મ્હારાં નયનોમાં નિદ્રા ઘેરાતી. અન્તે નયન ફરક્યું, ને પ્રવૃત્તિ પ્રજ્જવળી: હું ઉઠ્યો, ને રાત્રિના તટ ઉપર ઉભો. સઘળે નીરવ શમશમાકાર હતું
(૧૦) ચારુ વાટિકા ૧. રત્નાકરઝલે રત્નઝૂલે, ઝીલી જલદલમાં, હિન્દ દેવી ઝૂલાવે, વાળી મૂઠ્ઠી ત્રિરત્ને જડી, કટિ ધરી શું, સ્હોય સૌરાષ્ટ્ર એવો; લીલી નાઘેર છે ત્ય્હાં સુભગ ઢળકતી સાડીની ક
(૯) તાજમહેલ ૧ આ એ જ શું મંડપ નિત્યલગ્નનો ? કે ભસ્મરાશિ પિયુ પ્રેમલગ્નનો ? આ તાજ શું એ મુમતાજનો ? સખે ! કે સ્નેહના પંખીની વાસયષ્ટિ એ ? ૨ પ્રેમનાં સ્મરણો બોલે માનવીમાનવીઉરે
(૮) શ્રીમન્ત મહારાજ સયાજીરાવ ગાયકવાડ તેજછાયાનું એક ચિત્ર છાયા વિનાનું તેજ કોઈ એ દીઠું છે ? જગત્નો મધ્યાહ્ન તપતો હોય છે ત્ય્હારે યે જગત્માં પડછાયાઓ પડેલા નથી હોતા ? સૂર્યમાં સૂર્યધા
(૭) રાજવીર રાજ્યના સિંહાસન સમુ ઉંચું એક શિખર હતું. એ સિંહાસને ઈન્દ્ર શો તે ઓપતો. પૃથ્વીને પાટલે દેવપતિ જેવો દેદીપ્યમાન તે દીસતો. શિખરે વનના વાઘા સજ્યા હતા, ને સ્કન્ધે પ્રફુલ્લ
(૬) કાઠિયાણીનું ગીત મ્હારા સાવજશૂરા નાથ હો ! ત્હારે દેશ-કશા પરદેશ ! કેસરઘોળી કંકાવટી, ને કુંકુમઘોળ્યો થાળ; સૂરજ ! તુજને પૂજશું મ્હારે સૂરજદેવળ પાળ : મ્હારા સાવજશૂરા. આભ ઢળ્યાં
(૫) નવયૌવના કોઈ ક્હેશો તે શા વિચાર કરતી હતી ? મધ્યાહ્ન હતો, સૃષ્ટિને સેંથે સૂર્ય વિરાજતો. આશપાશનું ઉંડું આકાશ નીલઘેરૂં ને નિર્મળું હતું. ક્ષિતિજ ઉપર જલભર પયોદ, વિશ્વનાટકના પડ
(૪) સૌભાગ્યવતી મોગરાનો મંડપ હતો, ને મંડપ નીચે તે ઉભી હતી: જાણે ફૂલની લટકતી સેર. આસપાસ અજવાળાં ઉગતાં; ને દિશદિશમાં વસન્ત ઢોળાતી, ક્યારેક્યારે કળીઓ ઉઘડતી, પત્રેપત્રે પુષ્પ પ્રગટત
(૩) કુલયોગિની ૧ ભરેલા સરમાં નીર ખાતાં'તાં મન્દ હેલિયાં; ને હૈયું યે ચ્હડ્યું હેલે, દર્શ ત્ય્હાં દેવીનાં થયાં.૨ છે એક ઉજ્જવળ પુરાણપ્રસિદ્ધ દેશ, ઉષ્માપ્રતાપભર સૂર્ય તપે હમેશ;
(૨) શરદ પુનમ પડ્યો હતો તે તટ વિશ્વનો વડો, અગાધ એકાન્ત હતો ઊંડો ઊંડો; પ્રશાન્ત ઝૂકી હતી આભની ઘટા, માઝાવતી સાગરની હતી છટા શાન્તિ શાન્તિ હતી ગાઢ હૈયામાં અન્તરિક્ષમાં ત્ય્હાં
ગુજરાત એક ઐતિહાસિક કાવ્ય ૧. ધન્ય હો ! ધન્ય જ પુણ્યપ્રદેશ ! આપણો ગુણિયલ ગુર્જર દેશ; કૃષ્ણચન્દ્રની કૌમુદીઉજળો, કીધ પ્રભુએ ય સ્વદેશ: આપણો ગુણિયલ ગુર્જર દેશ. ધન્ય હો ! ૨.
મવાલી આગગાડીનો વેગ ધીમો પડ્યો. સેંટ્રલ જેલની અજગર સરખી લાંબી કાળી દીવાલ દેખાવા લાગી. એક ડબામાં ગુલતાન કરતો એક જુવાન હતો. એનો હાથ જો એક પોલીસના હાથ જોડે હાથકડીમાં ન બંધાયેલો હોત તો કોઈ એને કેદી ન માની
જીવન-પ્રદીપ ભૈરવીના આલાપ શરૂ કરતી ગાયિકાના ગળામાં જેમ એકાદ માખી પેસી જાય, પૂર્ણિમાના રાસ ચગાવવા શણગાર સજતી સુંદરીઓના ઉલ્લાસને વરસાદની ઓચિંતી ઝડી ધૂળ મેળવી નાખે, અથવા તો, રસિયાં જનોની ભાષામાંથી ઉપમા શ
હાસ્યઃ પહેલું અને છેલ્લુંબેઉ જણાં હસી પડ્યાં . આગલી સાંજે જ પરણીને બેઉ આનંદ કરવા નીકળ્યાં હતાં. ધમધમાટ વેગે વહી જતી મોટર-બસને ઉપલે માળે બેઉ બેઠાં હતાં. કેશની લટો અને કપડાંના છેડા પવનની લહેરોમાં ફરકતા
એ આવશે ! જળદેવીના લહેરિયા સાળુ ઉપર આથમતો સૂર્ય જ્યારે ચંપકરંગી ટીબકીઓ ભરતો ભરતો નીચે ઊતરતો હતો, ત્યારે એક નૌકા એ પાણી ઉપર પહોળો પટ્ટો પાડતી ઝૂલણગતિએ ચાલી આવતી હતી. એને દેખીને બંદરનું બારું જાણે જીવતુ
આત્માનો અસુર રોમે રોમે ઉલ્લાસ રેડે એવું તેજોમય પ્રભાત હતું. અને ત્રીસ-બત્રીસ વર્ષના એક જુવાનની આંગળીઓ વાજિંત્રના પાસા ઉપર રમતી હતી. સામે સ્વરલિપિની ઉઘાડી પોથીમાંથી કોઈક પ્યારનું ગાન ઉકેલતી એની આંખો પ