સૌદર્ય

હું છું શર તું સતી શિરત્ષળી શૌદર્યધારાવતી, તું છે પ્રેમળ મારિ નિશ્ચલ સખી પ્રેસે સમાપિસ્થિતિ, તારે છે સુખ ચંદ્રમા સુજ રિરે ચંદ્રાકે સારસ્વતી, હાં હાં નડ સમોવડી મળિ પ્રિચે વિઘાપતિ શ્રીમતી. ૧ જેણુ એકજ બખબિદુપાન કરિયું સૌદર્યધારાથકી, ૨! તે પ્રાણિ તણી ગતી અવર શી તર્શી સદાયે ગતિ,  કાં કાન્તિ પટાંચલે લપટિને સંસારમાંહી રમે, ર્‌ ચંદ્રાનન ૬રૌનાર્ત્ટ સ્વમતી ચારૂ ચકેરી ભચે.  તે શ્યામા અલકાવલી સઘન કુજે ૨મ્ય ગુંજારવે, આ ચિત્તભ્રમર પ્રકામિ તુજને! ભ્રાન્તી વિના જે ભમે, હા હા  શૈવવશાત્‌ વિચાગિ જિવ એ ભોગી બ્રમે બ્રાન્તિમાં,  એકક્ષણુ પુષ્પચુંક્તિ લટે દે લેટવા શાત્તિમાં. પારા ઊપર હું પદેપદ સખી | તારા વિચારો ધરૂં, આપારે તુજ મૂતતિના નચનથી સંસાર માંહી ફ્રૂં, ભાનૂ રોહિણિનાથ તારિ ન%૨ બોલાવું જે સાક્ષિયે, સાટ્યો અતરશુદ્ધની ખરિ પુરે ઘત્વ ત્રવીમિ ત્યે.  ભાનૂ દ્વાદશ ચદ્ર કોઈ દિવસે જે પાંશુમાં રાળરો, વારીમાંહિ વસુંધરા કવચિદષિ સ્નેહેથિ અગેળરે, નાના સજજન પ્રેમ નાવ તરણી કિંચિતૂ ક્વચિત્‌ ગ્કશે, મારી ટેક શુચિ ધ્વલ્ત પ્રલયના પાચોાધિમાં કરકરો. સૃછીના શ્રમથી વિનિદ્રિત પરબ્રહ્ઠા પ્રશાન્તિ ગ્રહે, સંસારી છવમાત્ર નામ રૂપમાં ના ભેદ કાંઈ રણે, કાન્તે ! કોઇ દિતે દિનેશ કિરણ! ન્યારે તમે ત્જરો,

* મારા નાદ'“તુંહી તુંડી' સઘન જે ચૂન્યાત્મમાં ગર્જરો.  ચોગી માન લહે ટચાક મનમાં શારીરિકી બ્રાન્તિમાં, ત્વન્સુખ-દશેન નને મળે શરિરની શું સાર છે ક્ષાન્તિમાં? જેનો પાર જડે ન કાંઈ મથતાં પ્યારી ચતુસ્સિન્ધુમાં, તે મ રતન ખરેખર પરખિયું તારા સુરા નિંડ્માં.  મારૂં મેન હરી જવા મન કરે સસ્તાનની છોરિચો, * પાથે છે મહિસ મને કંઇ અઢકફચાળી ભલી ગોરિયેા, સીમા સાગરપાર પર્યધનને લેવા કરે લાલસા, કયાં છે ૨ ! પણુ ચિત્ત સાછું સફ્રૂં, ના તા લગારે નિશા.  ભાવી પ્રેમળ પ્રાણુડુસ પડિચો આ દેઢટુને , જ્યારી શખ્ઠ વિના નથી કંઇ પડયો તોયે રહ્યો  કચર પજરખેષ પૂર્ણ છટશે કે ચિત્ત આગ્રા પરે, ઊડીને પટ્ટ પકજે રસ ભરે કલ્લોલ કામી કરે.  પ્યારી આજતિ કાલ રાત્રિ કરતાં રાત્રી હજારો વહી, નેતાં વાટડિ રોજરાનટ તુજની નિદ્રા ન નેત્રે રહી; એગોાઝગ મન્યે ન સ્પર્શ, હું વહ્યો છુ વિરહના સાગરે, *સાસું ફણે અપરાપ ચોદ પ્રિય કર્ની છે રંક આ નાગર.  છું છું નાગર નત તું રસતણા કરલેોલમાં ચાછુરી, છું છું પૂધુકલાધર પ્રકટ તું વિવદ ચઢેઃરી ખરી;

છું અપું કવિત્તા મધૂર તુજને તું મૂજને સુમને,પક.

પા  અમૃતઘૂ'ટડા નવિ નવી નિત્યે કવૌતા બને, પાચે નૂપુર તાલ આપિ મદિરા આનંદમાં ઘૂમ રે, જ્યાં જ્યાં માન પડે તું મસ્ત થઇને ત્યાં વાડુવા બોલ રે, આલાપું મૃડુ તાન, કંઠે સુજને વેલી થઈ ડોલ ર્‌ે. ૧૨ જન્મ્ચો કાંઈ નથી જગત્‌ રિઝવવા દ્કોર શાની ધરૂં ? લેખ્યો લેખ નથી લલાટ પટલે કે નિત્ય સેવા કરૂં, જન્મ્યો કાંઈ નથી ભવાઈ ભવને કે હગ સારૂ ઘડયો, ક્વચ્છદી પણુ ફૂદિ માત્ર છુજ્નો હા; વાજ પાચે પડયો, ૧૨ પ્રેમી પ્રાશિ તણી મહા પ્રણુચિની સંપૂર્ણ કામેશ્વરી, જેઢી અર્ક સમ પ્રભા સુજતણા જે ચિત્તસ્થાનેશ્વરી, જેના એશ ચકી છું ઉદ્દદ્ુત થઇ તું મારિ પ્રાણેશ્વરી, તે રેવી નિત નિત્યનૂતન સદા રાં વાતુ વિશ્ેશરી, :૧૪ એવી સુંદર મોહિની અહહહા ! કામી પિતાને કર્ય, શું આશ્ચર્યે ડડાપિ માહિત થઈ હું શર્ણું જેને ઢયો? સર્વે સાક્ષર નસર ભાવિક જનો જેના રહે આરતી, તે રેવી નિત નિત્યમેગલમયી લ્વાં વછ મે મારતી ૧૫

મૂળ સ્તે ડાલપ' 9ીરડકધી જે કૃતિ “વિવિધજ્ઞાનદરીક' (વર્ષ ૬, અ'ક ૩; સપ્ટેમ્બર, ૬૮૯૪) મા છપાયેવી તેમાં ઉપરની કૃતિના ૬ થી ૫૩ ગાઇ કપરાત નીચેના શ્લોકો હતાઃ

જે વાણી વદતો હતો સ્વજનમાં તે વાણિ મારી ગઈ, વફત્રાર્વિદ વિલોકિ કાવ્ય લખતે મારી છટા તે ગઈ,જે વીણા વદતી હતી સ્વર મિઠા તે વૈરિ પૂરી થઈ, મટ્દે ત્યટ્‌ રિર્દાટ ચિછોકમ  જ મે તિરશામયો ! જે ક આંગળ એક દૂર સજની સૈચોગ ગોદી ડરે, પામું ના ક્ષણુ એક શિષ્ટ ન સધા જે મિષ્ટ બિંબાધરે. થાતું ટપિત ગાત્ર આ ચરધ્તત જે ચદ્રવિખાંકુરે, પ્યારી કેસ હન્તર તે] જવનતી ૨ કાણુ આશા પુરે? ના ના મન્જન કોધ મામી પમ્તે ઊતાર બિંખાધરે, પીરષે તો સુજ્તે કહી ખબર છે પ્રાતર્‌ મમૌરે ખરે, એતો છું જ સહું તમામ તુખર તારાં, ક્ષણે જે કરે, શૂ ઝે ણાડ ગરીમને કંઇ મતે નિંદૂ સુધાનું ઝરે. તું પૂજે નહિ 30 દેવ, ઇ દેવો અતે, તું દો દિન નાન રર્વરિ મને કાળીફરાળો બને, તું મારી દિનરાત્રિમાં દં તુજતો, કેવો સ્પૃહા સાંપડી,

આનંદે ઉભરી અહે! રસભરી અન્યોન્યતી ગોઠડી !

મીરીલ્ાગ્યતણી સુશીલ ગનની ને માંદરી લેખણી, નામે નામ તમામ ત્યાગ કરતાં એકાડિતી સંગિની કલ્પાન્ને સુખદુઃખની મહચરી પ્યારી તજી આજથી, હાવાં કમ નથી અનન્ય તુજ્તાો શાને રર્દ લાજ્ધી ? લદ્દદદી ચપલ રજ છલબવ ટરી મદીર મારે પસે, તારે નવક પાક ચારુ ર્ચવા આશ્ાથિ લાક્ષાર્સે, હું એવો તઢિ પેમવા દઉં કદી મંદીર મારે રહ, ખૂચે કાંઇ સહોર્તાઉ કમલાના પાષ્તિપદ્યે.