સેંગોલનો ઈતિહાસ ઘણો જૂનો છે અને તે આપણા ઈતિહાસમાં અલગ સ્થાન ધરાવેછે. પરંતુ આજ સુધી આપણને તેનાથી દૂર રાખવામાં આવ્યા હતા. હવે સેંગોલને પણ નવા સંસદ ભવનનાં ઉદ્ઘાટન સમારોહમાં રાખવામાં આવશે. 14 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ ભારતમાં સત્તાનું ટ્રાન્સફર થયું ત્યારે આ સેંગોલ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. એક રીતે, તે સત્તાના હસ્તાંતરણ અને ભારતની સ્વતંત્રતાનું પ્રતીક છે.
1- સેંગોલ શું છે?
સેંગોલ એ લાકડીના આકારમાં એક રાજદંડ છે. આ રાજાની શાહી શક્તિનું પ્રતીક છે. સેંગોલને ભારતીય હાથમાં સત્તાના હસ્તાંતરણનું ઉત્તમ ઉદાહરણ માનવામાં આવે છે. ભારતમાં તેનો ઉપયોગ ચૌલ શાસન દરમિયાન એક શાસકથી બીજા શાસનના સત્તા ના હસ્તાંતરણ દરમિયાન કરવામાં આવ્યો હતો. સેંગોલ નવા શાસકને ન્યાયથી શાસ ન કરવાની યાદ અપાવે છે.
2- સેંગોલની લંબાઈ કેટલી છે?
જવાહરલાલ નેહરુને જે સેંગોલ સોંપવામાં આવ્યું હતું તેની લંબાઈ 5 ફૂટ છે. જ્યારે સેંગોલ હવે પીએમ મોદીને સોંપવામાં આવશે.
3- સેંગોલ કઈ ધાતુમાંથી બને છે?
સેંગોલ ચાંદીથી બનેલું હતું. તેના પર સોનાનો થર ચડાવવામાં આવ્યો હતો. તે સમયે વિવિધ કારીગરો તેના પર કામ કરતા હતા.
5- સેંગોલ શા માટે બાંધવામાં આવ્યું હતું?
ઓગસ્ટ 1947માં સત્તાના હસ્તાંતરણનો દિવસ નજીક આવી રહ્યો હતો, ત્યારે લોર્ડ માઉન્ટબેટને પંડિત નેહરુને પૂછ્યું હતું કે, સત્તાના હસ્તાંતરણ વખતે શું આયોજન કરવું જોઈએ?
નેહરુએ સી રાજગોપાલાચારીની સલાહ લીધી. તેમને દેશના ઈતિહાસ અને સંસ્કૃતિ ની ઊંડી જાણકારી હતી. પછી તેમણે આ પ્રસંગે ચૌલ રાજાઓ દ્વારા અપનાવવામાં આવેલી પદ્ધતિ અને સંસ્કારો વિશે જણાવ્યું. ત્યાર બાદ નક્કી થયું કે, સેંગોલ નેહરુને સોંપવામાં આવશે. ત્યાર બાદ રાજગોપાલાચારીએ ભારતની આઝાદીને ચિહ્નિત કર વા ઓગસ્ટ 1947માં તેનું નિર્માણ કરાવવાનું નક્કી કર્યું.
6- સેંગોલ નેહરુને ક્યારે સોંપવામાં આવ્યું?
14 ઓગસ્ટ, 1947ના રોજ સેંગોલ પંડિત જવાહરલાલ નેહરુને સોંપવામાં આવ્યું. તે સમયે આધિનમના પૂજારીઓએ વિશેષ ગીત ગાયું હતું. આ રીતે શુભકામનાઓ સાથે સત્તાનું હસ્તાંતરણ થયું હતું.
7- સેંગોલ નેહરુને કોણે સોંપ્યું?
જવાહરલાલ નેહરુએ તિરુવદુથુરાઈ અધિનમના મહંત પાસેથી સેંગોલ સ્વીકાર્યું હતું.
8- ગૌણ કોણ હતા?
અધિનમ શૈવ પરંપરાના બિન-બ્રાહ્મણ અનુયાયી હતા અને પાંચસો વર્ષ જૂના હતા. ચૌલ વંશમાં સત્તાના હસ્તાંતરણ દરમિયાન સેંગોલને સોંપવામાં આવ્યું હતું. અગાઉ તેને ધાર્મિક નેતાઓ દ્વારા વિશેષ ધાર્મિક વિધિઓ સાથે પવિત્ર કરવામાં આવતું હતું. આઝાદી બાદ રાજગોપાલાચારીએ તામિલનાડુ સ્થિત તિરુવદુથુરાઈ અધિનમના વડાને ભારતીય હાથમાં સત્તાના હસ્તાંતરણ માટે સમાન વિધિ કરવા વિનંતી કરી હતી. આ કાર્યને પૂર્ણ કરવા માટે આધિનમે ઓગસ્ટ 1947માં લોકોના ચોક્કસ જૂથને દિલ્હી મોકલ્યું હતું.
9- સેંગોલ ફરીથી કેવી રીતે લાઇમલાઇટમાં આવ્યો?
15 ઓગસ્ટ, 1947 પછી સેંગોલ જોવા મળ્યું ન હતું. કહેવાય છે કે, તેને અલ્હાબાદના મ્યુઝિયમમાં રાખવામાં આવ્યું હતું. 15 ઓગસ્ટ, 1978ના રોજ કાંચી મઠના ચંદ્રશેખરેન્દ્ર સરસ્વતીએ એક સંવાદમાં આ ઘટનાને યાદ કરી હતી. તેમણે આ અંગે ડૉ.બી.આર.સુબ્રમણ્યમ સાથે ચર્ચા કરી હતી. સુબ્રમણ્યમે તેમના પુસ્તકમાં પણ આ ચર્ચાને સ્થાન આપ્યું છે. આ સંસ્મરણોને વિવિધ તમિલ મીડિયામાં પ્રાધાન્ય આપવામાં આવ્યું હતું. આ પછી સેંગોલ ચર્ચામાં આવી હતી.
10- સેંગોલ ક્યાં વાવવામાં આવશે?
નવી સંસદ ભવનમાં સેંગોલ સ્થાપિત કરવામાં આવશે. તમિલનાડુના ગૌણ અધિકારી તેને પીએમ મોદીને સોંપશે. ત્યાર બાદ તેને સ્પીકરની ખુરશી પાસે રાખવામાં આવશે.
