માઇક્રોઑર્ગેનિઝ્મ એટલે કે સુક્ષ્મજીવ, જેમકે બૅક્ટેરિયા, વાઇરસ વગેરે, માણસના પેટમાં પણ મળી આવે છે.
તે પૈકી કેટલાક એવા પણ હોય છે જે માણસ માટે મદદરૂપ હોય છે. જેમ બૅક્ટેરિયા દૂધમાંથી દહીં બનાવવાની પ્રક્રિયામાં મદદરૂપ થાય છે, બરાબર એમ જ.
આપણા શરીરમાં એવા કરોડો બૅક્ટેરિયા મળી આવે છે જેમની ગેરહાજરીમાં આપણે જીવિત ન રહી શકીએ અને બૅક્ટેરિયા ભારે સંખ્યામાં આપણાં આંતરડાંમાં મળી આવે છે.
ગટ એટલે કે આંતરડાંમાં મળી આવતા બૅક્ટેરિયાની આપણા સ્વાસ્થ્ય પર ગાઢ અસર પડે છે.
તે આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિને જાળવી રાખવા અને પાચનતંત્ર (ડાઇજેસ્ટિવ સિસ્ટમ) માટે પણ સહાયક હોય છે.
ઘણી વાર આપણી તબિયત કથળે ત્યારે ડૉક્ટરો ઍન્ટિબાયોટિક દવાઓ લેવાની સલાહ આપતા હોવાની વાતથી તમે માહિતગાર હશો.
પાછલાં 80 વર્ષોથી ઍન્ટિબાયોટિક્સ દવાઓ ચેપી રોગોથી સફળતાપૂર્વક લડી રહી છે.
આના કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં બીમાર પડવાના દર અને બીમારીથી થતાં મૃત્યુની સંખ્યામાં ઘટાડો થઈ રહ્યો છે.
આ એક એવી દવા છે જે માણસ અને પ્રાણીઓને વાઇરસ, બૅક્ટેરિયા વગેરેથી બચવામાં મદદરૂપ સાબિત થાય છે. તેથી ઍન્ટિબાયોટિક્સને મૂળપણે માઇક્રોઑર્ગેનિઝ્મને રોકનાર ઍન્ટિમાઇક્રોબિયલ એજન્ટ્સ કહે છે.
જાણકારો જણાવે છે કે ગટ માઇક્રોબાયોમ એટલે કે આંતરડામાં રહેલાં આપણી તંદુરસ્તી જાળવી માટે જરૂરી અને ઉપયોગી બૅક્ટેરિયા માટે ઍન્ટિબાયોટિક્સ સૌથી મોટો ખતરો છે.
અમેરિકન સોસાયટી ફૉર માઇક્રોબાયૉલૉજીની એમબાયો જર્નલમાં પ્રકાશિત સંશોધન પ્રમાણે ‘જ્યારે માણસ બીમાર પડે છે અને ડૉક્ટર તેને ઍન્ટિબાયોટિક્સ લેવાની સલાહ આપે છે, ઍન્ટિબાયોટિક પ્રતિરોધને કારણે એ એક સિંગલ કોર્સને કારણે શરીરમાં મળી આવતા આ માઇક્રોઑર્ગેનિઝ્મ્સ પર ગંભીર અસર પડે છે અને લગભગ એક વર્ષમાં એ સંપૂર્ણપણે અસ્તવ્યસ્ત થઈ જાય છે.’
વૈજ્ઞાનિક જર્નલ પ્રોસિડિંગ્સ ઑફ નૅશનલ એકૅડૅમિક્સ ઑફ સાયન્સમાં પ્રકાશિત એક સંશોધનપત્ર અનુસાર વર્ષ 2000 અને 2015 વચ્ચે સમગ્ર વિશ્વમાં ઍન્ટિબાયોટિક્સ અપાવાના દરમાં 65 ટકાનો વધારો થયો છે.
ઍન્ટિબાયોટિક્સ પર વધતા જતા અવલંબનને કારણે સ્વાસ્થ્ય પર થતી અસરને લઈને વૈજ્ઞાનિકો ચિંતિત છે.
